کلام الامیر، امیرالکلام

عَنْ عَامِرٍ الشَّعْبِیِّ قَالَ: تَکَلَّمَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع بِتِسْعِ کَلِمَاتٍ ارْتَجَلَهُنَّ ارْتِجَالًا فَقَأْنَ عُیُونَ الْبَلَاغَةِ وَ أَیْتَمْنَ جَوَاهِرَ الْحِکْمَةِ وَ قَطَعْنَ جَمِیعَ الْأَنَامِ عَنِ اللِّحَاقِ بِوَاحِدَةٍ مِنْهُنَّ ثَلَاثٌ مِنْهَا فِی الْمُنَاجَاةِ وَ ثَلَاثٌ مِنْهَا فِی الْحِکْمَةِ وَ ثَلَاثٌ مِنْهَا فِی الْأَدَبِ فَأَمَّا اللَّاتِی فِی الْمُنَاجَاةِ فَقَالَ إِلَهِی کَفَى لِی عِزّاً أَنْ أَکُونَ لَکَ عَبْداً وَ کَفَى بِی فَخْراً أَنْ تَکُونَ لِی رَبّاً أَنْتَ کَمَا أُحِبُّ فَاجْعَلْنِی کَمَا تُحِبُّ وَ أَمَّا اللَّاتِی فِی الْحِکْمَةِ فَقَالَ قِیمَةُ کُلِّ امْرِئٍ مَا یُحْسِنُهُ وَ مَا هَلَکَ امْرُؤٌ عَرَفَ قَدْرَهُ وَ الْمَرْءُ مَخْبُوءٌ تَحْتَ لِسَانِهِ وَ أَمَّا اللَّاتِی فِی الْأَدَبِ فَقَالَ امْنُنْ‏ عَلَى مَنْ شِئْتَ تَکُنْ أَمِیرَهُ وَ احْتَجْ إِلَى مَنْ شِئْتَ تَکُنْ أَسِیرَهُ وَ اسْتَغْنِ عَمَّنْ شِئْتَ تَکُنْ نَظِیرَهُ.

عامر شعبى مى‏گوید: امیر المؤمنین علیه السلام  نُه سخن بالبداهه فرمود که چشمان بلاغت را درآورد و گوهرهاى حکمت را یتیم کرد و همه مردم از رسیدن به یکى از آنها باز ماندند، سه سخن در مناجات و سه سخن در حکمت و سه سخن در ادب. آن سه سخن که در مناجات است عبارتند از اینکه فرمود: خدایا این عزت مرا بس که بنده تو باشم و این افتخار مرا کافی است که تو پروردگار من باشى، تو آنچنانى که من دوست دارم، مرا آنچنان کن که تو دوست دارى و امّا آن سه سخن که در حکمت است، عبارتند از اینکه فرمود: ارزش هر کسى در آن چیزهایی است که مى‏ داند، و آن کس که ارزش خود را شناخت هلاک نشد و مرد در زیر زبانش نهفته است و امّا آن سه سخن که در ادب است عبارتند از اینکه فرمود: به هر که مى‏ خواهى احسان کن تا امیر او باشى و به هر که مى‏ خواهى محتاج باش تا اسیر او باشى و از هر که بخواهى بى‏ نیاز باش تا همانند او باشى.

الخصال  ج‏2  ص420