منشأ محبت دنیا

سُئِلَ عَلِیُّ بْنُ الْحُسَیْنِ علیه السلام أَیُّ الْأَعْمَالِ أَفْضَلُ عِنْدَ اللَّهِ قَالَ مَا مِنْ عَمَلٍ بَعْدَ مَعْرِفَةِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ مَعْرِفَةِ رَسُولِهِ ص أَفْضَلَ مِنْ بُغْضِ الدُّنْیَا فَإِنَّ لِذَلِکَ‏ لَشُعَباً کَثِیرَةً وَ لِلْمَعَاصِی شُعَبٌ فَأَوَّلُ مَا عُصِیَ اللَّهُ بِهِ الْکِبْرُ مَعْصِیَةُ إِبْلِیسَ حِینَ‏ أَبى‏ وَ اسْتَکْبَرَ وَ کانَ مِنَ الْکافِرِینَ¹  ثُمَّ الْحِرْصُ‏ وَ هِیَ مَعْصِیَةُ آدَمَ وَ حَوَّاءَ ع حِینَ قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَهُمَا فَکُلا مِنْ حَیْثُ شِئْتُما وَ لا تَقْرَبا هذِهِ الشَّجَرَةَ فَتَکُونا مِنَ الظَّالِمِینَ‏²  فَأَخَذَا مَا لَا حَاجَةَ بِهِمَا إِلَیْهِ فَدَخَلَ ذَلِکَ عَلَى ذُرِّیَّتِهِمَا إِلَى یَوْمِ الْقِیَامَةِ وَ ذَلِکَ أَنَّ أَکْثَرَ مَا یَطْلُبُ ابْنُ آدَمَ مَا لَا حَاجَةَ بِهِ إِلَیْهِ ثُمَّ الْحَسَدُ وَ هِیَ مَعْصِیَةُ ابْنِ آدَمَ حَیْثُ حَسَدَ أَخَاهُ فَقَتَلَهُ فَتَشَعَّبَ مِنْ ذَلِکَ حُبُّ النِّسَاءِ وَ حُبُّ الدُّنْیَا وَ حُبُّ الرِّئَاسَةِ وَ حُبُّ الرَّاحَةِ وَ حُبُّ الْکَلَامِ وَ حُبُّ الْعُلُوِّ وَ الثَّرْوَةِ فَصِرْنَ سَبْعَ خِصَالٍ فَاجْتَمَعْنَ کُلُّهُنَّ فِی حُبِّ الدُّنْیَا فَقَالَ الْأَنْبِیَاءُ وَ الْعُلَمَاءُ بَعْدَ مَعْرِفَةِ ذَلِکَ حُبُّ الدُّنْیَا رَأْسُ کُلِّ خَطِیئَةٍ وَ الدُّنْیَا دُنْیَاءَانِ دُنْیَا بَلَاغٌ وَ دُنْیَا مَلْعُونَةٌ.

از امام سجاد زین العابدین علیه السلام پرسیدند کدام اعمال نزد خدا برتر است؟ فرمودند بعد از شناخت خدا و رسولش هیچ عملی بهتر از ناخوش داشتن دنیا نیست. وآن شعبه های زیادی دارد همانطور که گناهان هم شعبه هایی دارند؛

پس اوّل چیزى که خدا به آن نافرمانى شده، تکبّر است و آن معصیتى است که از شیطان سر زد، در هنگامى که از سجده  امتناع نمود و گردنکشى کرد و از کافران شد. و دیگر حرص‏ است، و آن معصیت آدم و حوّا است، در هنگامى که خداى عز و جل به ایشان فرمود که : از هر جا می خواهید بخورید اما به این درخت نزدیک نشوید که از ظالمین خواهید شد. پس ایشان چیزى را گرفتند که به آن احتیاج نداشتند و به این سبب حرص‏ تا روز قیامت بر ذریّه ایشان داخل شد؛ پس بیشتر آن‏چه فرزند آدم طلب مى‏ کند، چیزى است که به آن احتیاج ندارد. بعد از آن، حسد است و آن معصیت  پسر آدم است؛ زیرا که بر برادر خویش حسد برد و او را کشت. از این سه خصلت است که  علاقه به زنان و حب دنیا و ریاست طلبی و راحت طلبی و دوستى سخن گفتن و برتری جویی و دوستى ثروت زاییده می شود؛ پس اینها هفت خصلت اند که همه آنها در دوستى دنیا جمع شده و به این جهت پیامبران و دانایان بعد از شناخت این امر گفتند محبت دنیا منشأ همه گناهان است و دنیا دو قسم است : یکى دنیاى بلاغ (به قدر کفایت) و دیگرى دنیاى ملعون.

1.     بقره  35

2.     اعراف 19

الکافی (ط - الإسلامیة)  ج‏2 ص317